MIAMI៖ រដ្ឋអាជ្ញាសហព័ន្ធបានចោទប្រកាន់មនុស្ស ៨នាក់ពីបទរត់ពន្ធសត្វស្វាក្ដាម រួមទាំងមន្ត្រីសត្វព្រៃកម្ពុជាម្នាក់ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ពេលធ្វើដំណើរទៅចូលរួមសន្និសីទស្តីពីការការពារប្រភេទសត្វជិតផុតពូជ។

មន្ត្រីរូបនេះ បូករួមនឹងសហសេវិកក្នុងទីភ្នាក់ងារសត្វព្រៃរបស់ប្រទេស និងមនុស្ស ៦នាក់ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមហ៊ុនដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងហុងកុង បានចូលរួមជាមួយការបង្កាត់ពូជសត្វស្វាកន្ទុយវែងសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ និងសិក្សា ដោយផ្គត់ផ្គង់ពួកវាទៅមន្ទីរពិសោធន៍នៅរដ្ឋផ្លរីដា និងរដ្ឋតិចសាស់។ ប៉ុន្តែក្រុមនេះត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទទិញសត្វស្វាព្រៃដោយខុសច្បាប់សម្រាប់អាជីវកម្មនៅពេលដែលពួកគេខ្វះការផ្គត់ផ្គង់ពីប្រតិបត្តិការបង្កាត់ពូជរបស់ពួកគេ។

សត្វស្វាកន្ទុយវែង ដែលជួនកាលគេស្គាល់ថាជាសត្វក្តាមដែលស៊ីសាច់ក្តាម ត្រូវបានការពារក្រោមច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ហើយការអនុញ្ញាតពិសេសគឺតម្រូវឱ្យនាំចូលសត្វមកសហរដ្ឋអាមេរិក។

នាយករងផ្នែកសត្វព្រៃ និងជីវចម្រុះនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទរបស់កម្ពុជា លោក គ្រី ម៉ះផល ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៦ ខែវិច្ឆិកា នៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ John F. Kennedy ក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក។

លោក ម៉ះផល អាយុ ៤៦ឆ្នាំ កំពុងធ្វើដំណើរទៅប្រទេសប៉ាណាម៉ា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិស្តីពីការគ្រប់គ្រងពាណិជ្ជកម្មលើប្រភេទសត្វជិតផុតពូជនេះ មន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថា ករណីនេះកំពុងធ្វើការស៊ើបអង្កេតបន្ត។

អគ្គនាយករដ្ឋបាលព្រៃឈើកម្ពុជា ឈ្មោះ កែវ អូម៉ាលីស្ស អាយុ ៥៨ឆ្នាំ ក៏ត្រូវបានចោទប្រកាន់ក្នុងដីកាចំនួន៨ រួមទាំងបុគ្គលិក ៦នាក់ផងដែរ។ មន្ត្រីមិនបានបញ្ជាក់ថា តើមានអ្នកណាក្រៅពីលោក ម៉ះផល ត្រូវបានឃាត់ខ្លួននោះទេ។ ពួកគេម្នាក់ៗប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ ១៤៥ឆ្នាំ។

មេធាវីអាមេរិកប្រចាំតំបន់ភាគខាងត្បូងនៃរដ្ឋផ្លរីដា លោក Juan Antonio Gonzalez បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា៖ «សត្វស្វានេះត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាសត្វជិតផុតពូជដោយសហភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិ។ ការអនុវត្តការយកពួកគេដោយខុសច្បាប់ពីទីជម្រករបស់ពួកគេទៅបញ្ចប់ក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍គឺជាអ្វីដែលយើងត្រូវបញ្ឈប់។ ការលោភលន់មិនគួរកើតមានចំពោះការអភិរក្សដោយការទទួលខុសត្រូវឡើយ»។

យោងតាមការចោទប្រកាន់ ស្ថាបនិក និងជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន Vanny Resources Holdings លោក James Man Sang Lau អាយុ ៦៤ឆ្នាំ និងអ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅ Vanny Resources Holdings លោក Dickson Lau អាយុ ២៩ឆ្នាំ ប្រតិបត្តិការមកពីហុងកុង កាន់កាប់ និងគ្រប់គ្រងសាជីវកម្មជាច្រើនដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានឃុបឃិតជាមួយអ្នកប្រមូលទិញទីផ្សារងងឹត និងមន្ត្រីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ដើម្បីទទួលបានសត្វស្វាព្រៃ និងនាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយដាក់ស្លាកក្លែងក្លាយថាជាពូជដែលចាប់បាន។

មន្ត្រីបាននិយាយថា សត្វស្វាត្រូវបានគេយកពីឧទ្យានជាតិ និងតំបន់ការពារផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទៅកន្លែងបង្កាត់ពូជ ដែលពួកវាត្រូវបានផ្តល់លិខិតអនុញ្ញាតនាំចេញមិនពិត។ មន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា បានទទួលប្រាក់ចំនួន ២២០ដុល្លារអាមេរិក ក្នុងម្នាក់ៗ ជាថ្នូរនឹងកូតាប្រមូលសត្វស្វា «មិនផ្លូវការ» ចំនួន ៣០០០ក្បាល។

ជំនួយការនាយកនៃការនេសាទ និងការិយាល័យសេវាកម្មសត្វព្រៃនៃសហរដ្ឋងមេរិកលោក Edward Grace បាននិយាយថា៖ «ចំនួននៃសត្វស្វាកន្ទុយវែង ក៏ដូចជាសុខភាព និងសុខុមាលភាពរបស់សាធារណៈជនអាមេរិក ត្រូវបានដាក់ឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់នៅពេលដែលសត្វទាំងនេះត្រូវបានដកចេញពីជម្រកធម្មជាតិរបស់ពួកគេ ហើយលក់ដោយខុសច្បាប់នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកន្លែងផ្សេងទៀត»។

សន្និសីទនៅប្រទេសប៉ាណាម៉ា ដែលប្រមូលផ្តុំគណៈប្រតិភូមកពី ១៨៤ភាគីនៃអនុសញ្ញាស្តីពីពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិក្នុងប្រភេទសត្វជិតផុតពូជនៃសត្វព្រៃ និងរុក្ខជាតិ រួមមានព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ស្តីពីការគំរាមកំហែងដល់ប្រភេទសត្វដែលមន្ត្រីកម្ពុជាត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទជួញដូរ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម កញ្ញា អ៊ឹម រចនា បានប្រាប់ EAC News ថា ក្រសួងកំពុងប្រមូលព័ត៌មាន ខណៈករណីនេះកំពុងស្ថិតក្រោមការស៊ើបអង្កេត។ មិនមានព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមទៀតនឹងត្រូវចេញផ្សាយរហូតដល់ពេលនោះទេ។ ទាំងអាមេរិក និងកម្ពុជាមិនទាន់កំណត់ថាអ្នកទាំង៨នាក់នោះមានទោសនៅឡើយទេ។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបន្ថែមថា ក្រសួងនឹងធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍អំពីករណីនេះក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។

សត្វស្វាកន្ទុយវែងគឺជាសត្វដែលជួញដូរខ្លាំងបំផុតនៅលើមូលដ្ឋានទិន្នន័យ CITES ដែលស្ទើរតែទាំងស្រុងសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវមន្ទីរពិសោធន៍។ យោងតាមមូលដ្ឋានទិន្នន័យពាណិជ្ជកម្ម CITES ច្រើនជាង ៦០ម៉ឺនត្រូវបាននាំចេញ និងប្រកាសថាកើត ឬបង្កាត់ពូជពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០២០។ ស្វារស់ជិត ១៦៥ ០០០ ត្រូវបាននាំចេញក្នុងឆ្នាំ២០២០៕